İslamı, Müslümanlığı ve Ramazanı anlamak!...

Bugün Ramazan ayının ilk günü. Bildiğiniz gibi Ramazan ayı Hz. Muhammed’e Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı aydır. Ramazanın kelime kökünü incelediğimizde iki fikir öne çıkmakta;

      1-      Ramad kelimesi Arapçada “yanmak” anlamına geliyor. Aslında tasavvufi bakışla hem Hz. Muhammed’in hem de tüm insanlığın pişmesi ile ilişkilendirilebilir. Hz. Muhammed’de Ramazan ayı için “günahların yandığı aydır” diye buyurmuştur.

      2-      Ramda kelimesi, “yaz sonunda sonbahar öncesi yağan ve yeryüzünü kirden temizleyen yağmur” manasına gelir. Ramazan ayıda inananların günahlarının temizlendiği aydır.

Ayrıca Ramazan ayı için “rahmet ve mağrifet ayıdır” denmesinin nedeni hecelerinde görülebilir; Arapçada Ra-ma-z-a-n heceleri bölündüğünde Ra (Rahmet), ma(mağrifet-affedilme), z(ateşten muhafaza edilme), a(Amaan:Emniyet), n(Nur) anlamına gelmektedir. Mağrifet ayıdır çünkü, “Kendini bilen, Rabbini bilir.”

Tüm inananlar için günahların temizlendiği ve tam bir arınma sürecinin yaşandığı bu ayda oruç tutarak hem beslenme ilgili olarak alınan besinlerle bedene iyi bakmak, hem de her türlü hazdan ve negatif enerji yayan düşünceden oruç yoluyla arınmak hedeflenmektedir. Ancak günümüzde ne yazık ki “İslam olma hali”ni anlamaktan uzak bazı bağnazlar, oruç tutmayı sadece bedensel olarak akşama kadar aç kalmak, iftardan sonra da bu bedensel açlığı derhal doyurmak olarak algılamakta ve yaşamakta, böyle yaşamayanları da taciz etmektedir. “İnsanlar denenmeden, sadece “ inandık ” demekle kurtulacaklarını mı sanıyorlar?” “Yemin olsun! Biz daha önceki nesillerden “inandık” diyenleri de, türlü şekillerde sınadık. Böylece Allah, içtenlikle inananlar ile, iki yüzlü yalancıları birbirinden ayıracaktır.” (Ankebut Suresi:2,3)

Ancak gerek İslam’ı, gerek Müslümanlığı, gerekse Kur’an-ı Kerim’i kısıtlı bir bakışla ve neredeyse hiç idrak etmeden uygulamaya çalışan bu kişilere, yukarıdaki sureyi hatırlatmanın yeterli olacağına inanıyorum. Hz. Muhammed bile tarihe “Medine Anlaşması” olarak geçen anlaşmada, Medineli Hıristiyan ve Musevilerle başkalarının görüşüne ve inanışına saygı duyma konusunda uzlaşmıştı.

“İslam olma hali” kimsenin tekeline alamayacağı ve hiç kimsenin kendisini dışında göremeyeceği yaratılış yasasıdır. Bu bağlamda tüm peygamberlerin tebliğ ettikleri dinin ortak adı olan İslam, tüm insanlığın dinidir.

“Müslüman” ise, “Allah’ın birliğine gönülden teslim olan ve buyruklarını yerine getiren kişidir.” Bu özelliği taşıyan kişi, tarihin hangi döneminde, hangi toplumda yaşamış olursa olsun, Allah’a göre Müslüman’dır. Bu Kur’an-ı Kerim’de açıkça belirtilmektedir. “ …Allah, gerek daha önceki Tevrat, İncil ve diğer kitaplarda, gerekse Kur-an’da, size “Müslümanlar” adını verdi…” (Hac Suresi:78)

İslam ve Müslüman kavramları, herhangi bir zaman dilimi ve özel bir toplulukla sınırlandırılamaz. Nitekim Hz. Muhammed’den binlerce yıl önce yaşamış olan Hz. İbrahim’den Kur-an’da Müslüman olarak bahsedilmektedir. “İbrahim ne bir Yahudi’nin, ne de bir Hıristiyan’ın inandığı gibi inanmıyordu; o Tek Allah’a inanan bir Müslüman’dı…” (Al-i İmran Suresi:67) Müslüman kavramının anlam ve içeriği yeterince kavranamadığı içinde, “Bazı insanlar Müslüman olduğunun, bazıları da aslında Müslüman olamadıklarının farkında değil.” Kur-an’a göre bir insanın Müslümanlığı ancak, “inanıp, iyi ve güzel işler üreterek” gerçekleşen bir olgudur.

Ramazan ayı asla sadece bedensel bir arınma süreci değildir, aksine bedensel-duygusal-ruhsal ve zihinsel olarak tam bir arınma dönemidir. Dolayısıyla, “örneğin, sağlığınız müsaade etmiyor ve bedensel olarak aç kalamıyorsanız, kimse hakkında kötü düşünmeyerek, fitneden ve fesattan uzak durarak, zihinsel olarak kendinizi yaratana adayarak, günahlarınız için kendinizi affederek ve Allah’ın affını dileyerek, başkalarının bu döneme kadar size yaptıklarını da affedip Allah’a havale ederek oruç tutmanın duygusal ve ruhsal boyutunu gerçekleştirebilirsiniz.”

Herkese kendince arınma sürecini tamamlayabileceği, hayırlı bir Şehr-i Ramazan diliyorum.

Aşkla kalın,

Kartal ÖZAL